Xà Gồ Thép – Lưu Ý Quan Trọng Trong Thi Công Mái Tôn

Trong các công trình dân dụng và công nghiệp, xà gồ thép là thành phần không thể thiếu trong kết cấu mái. Đây là bộ phận giúp nâng đỡ toàn bộ hệ mái tôn, đảm bảo độ vững chắc, khả năng chịu tải và tuổi thọ của công trình. Việc lựa chọn loại xà gồ thép phù hợp, lắp đặt đúng kỹ thuật sẽ giúp tiết kiệm chi phí, tăng độ an toàn và hạn chế hư hỏng sau này.

Nội dung chính

1 Xà gồ thép là gì và vai trò trong kết cấu mái tôn
2 Cách lựa chọn loại xà gồ phù hợp
- 2.1 Xác định tiết diện thép
- 2.2 Chất liệu chất ăn mòn
3 Nguyên tắc lắp đặt xà gồ thép an toàn

Xà gồ thép là gì và vai trò trong kết cấu mái tôn

Xà gồ thép là bộ phận chịu lực quan trọng trong kết cấu mái – có nhiệm vụ đỡ tấm tôn, phân bố tải trọng xuống khung kèo, cột. Nhờ độ cứng cao, dễ lắp ghép và tuổi thọ lâu dài, xà gồ thép hiện nay gần như thay thế hoàn toàn xà gồ gỗ trong xây dựng nhà xưởng, kho, và cả công trình dân dụng.

Xà gồ thép dùng cho mái nhà — Xà gồ thép dùng cho mái tôn

Một hệ mái tôn vững chắc phụ thuộc rất lớn vào loại xà gồ, cách bố trí, và chất lượng mối liên kết. Nếu tính toán sai, mái có thể võng, rung, hoặc bị tốc khi gặp gió lớn.

=>>> Xem thêm: Xà Gồ Là Gì? Phân Loại, Kích Thước Và Ứng Dụng Trong Xây Dựng.

Cách lựa chọn loại xà gồ phù hợp

Loại xà gồ phải tương thích với khẩu độ mái và môi trường sử dụng.

Xác định tiết diện thép

Xà gồ chữ C và chữ Z: Đây là hai loại phổ biến nhất. Xà gồ C thích hợp cho các mái có khẩu độ nhỏ và trung bình. Xà gồ Z có khả năng gối đầu để tăng cường khả năng chịu lực, rất lý tưởng cho các nhà xưởng có khẩu độ lớn ( $\geq 6 m$ ).
Kích thước và độ dày (mm): Độ dày tiêu chuẩn thường dao động từ $1.5 mm$ đến $2.5 mm$ . Độ cao tiết diện ( $100 mm, 150 mm, 200 mm$ ) phải được tính toán dựa trên khoảng cách giữa các vì kèo (kèo thép). Khẩu độ kèo càng lớn, xà gồ cần phải cao và dày hơn.

Sắt thép Quang Minh Hưng — Sắt thép – Xà gồ Quang Minh Hưng

Chất liệu chất ăn mòn

Mái tôn dân dụng thường: Có thể dùng xà gồ thép hộp (thép đen) được sơn chống gỉ $2$ lớp.
Mái tôn công nghiệp/Ven biển: Bắt buộc phải sử dụng xà gồ thép mạ kẽm (mạ kẽm nhúng nóng hoặc mạ kẽm hợp kim nhôm kẽm cường độ cao). Lớp mạ kẽm sẽ bảo vệ xà gồ khỏi sự ăn mòn của hơi ẩm và muối biển, kéo dài tuổi thọ hệ mái.

=>>> Xem thêm: Nên chọn giàn giáo mạ kẽm hay sơn dầu?

=>>> Xem thêm: Giàn giáo mạ kẽm nhúng nóng và điện phân có gì khác nhau?

Nguyên tắc lắp đặt xà gồ thép an toàn

Kỹ thuật lắp đặt là yếu tố quyết định khả năng chống võng và chống bão của toàn bộ hệ mái.

Kiểm soát khoảng cách xà gồ (Bước xà gồ)

Khoảng Cách Tiêu Chuẩn: Khoảng cách giữa các thanh xà gồ thép không được vượt quá $1.2 m$ (đối với tôn thông thường).
Phụ Thuộc Sóng Tôn: Khoảng cách phải phù hợp với loại tôn lợp (tôn $5$ sóng, $7$ sóng hay $11$ sóng). Nếu khoảng cách quá lớn, tấm tôn sẽ bị võng giữa hai thanh xà gồ, gây đọng nước, thấm dột và dễ bị bật lên khi có gió lốc.

Xà gồ thép là loại phổ biến nhất hiện nay

Đảm bảo độ dốc mái

Độ dốc mái phải đạt tối thiểu $10%$ ( $1 m$ chiều ngang, $10 cm$ chiều cao) để đảm bảo thoát nước nhanh. Nếu mái quá phẳng, nước sẽ bị ứ đọng tại vị trí vít bắn, gây rỉ sét và thấm dột. Xà gồ thép phải được lắp đặt theo đúng góc dốc đã tính toán.

Quy tắc giằng chéo mái

Giằng Chéo: Bắt buộc phải lắp thêm các thanh giằng chéo bằng cáp thép hoặc thép góc giữa các thanh xà gồ thép (đặc biệt là đối với khẩu độ lớn).
Mục đích: Giằng chéo tạo thành một tam giác ổn định, giúp hệ mái chống lại lực xoắn và lực đẩy ngang do gió bão, ngăn xà gồ bị lật hoặc xô lệch.

Việc sử dụng xà gồ thép hiệu quả trong thi công mái tôn đòi hỏi sự kết hợp giữa vật liệu chất lượng (độ dày, mạ kẽm) và kỹ thuật lắp đặt nghiêm ngặt (kiểm soát bước xà gồ, giằng chéo mái, và vít bắn tôn đúng kỹ thuật). Bỏ qua một trong những lưu ý này sẽ làm giảm đáng kể tuổi thọ và độ an toàn của hệ mái.

=>>> Xem thêm: Nguyên tắc tháo dỡ giàn giáo đúng cách.