Chân kích, hay kích tăng giàn giáo, là bộ phận điều chỉnh độ cao và chịu tải trọng tập trung của toàn bộ hệ thống giàn giáo và cốp pha. Sau thời gian dài sử dụng, hiện tượng ren bị mòn, nông dần là điều khó tránh khỏi. Khi đối mặt với tình trạng chân kích ren nông, mòn, các nhà thầu thường đứng trước câu hỏi: nên cố gắng sửa chữa để tiết kiệm chi phí, hay dứt khoát thay mới để đảm bảo an toàn?
Quyết định này không chỉ liên quan đến ngân sách mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn lao động và chất lượng công trình. Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu về rủi ro khi sử dụng chân kích ren nông và đưa ra lời khuyên tối ưu nhất.
Nội dung chính
Phân tích nguyên nhân và rủi ro khi chân kích ren nông, mòn
Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng chân kích ren nông, mòn sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thay thế hay sửa chữa chính xác hơn.
Nguyên nhân chính gây mòn ren kích tăng
- Tải trọng quá mức: Sử dụng chân kích vượt quá khả năng chịu tải thiết kế là nguyên nhân hàng đầu. Tải trọng lớn tạo ra áp lực nén và ma sát khổng lồ tại vị trí ren tiếp xúc với con tán, dẫn đến biến dạng và mòn ren nhanh chóng.
- Không vệ sinh và bảo dưỡng: Bụi bẩn, vữa xi măng và cát bám vào ren, hoạt động như chất mài mòn trong quá trình điều chỉnh độ cao. Không tra dầu mỡ định kỳ cũng làm tăng ma sát và tốc độ mài mòn.
- Thép kém chất lượng: Các loại chân kích giá rẻ thường sử dụng thép có độ cứng thấp hoặc gia công ren không chuẩn xác ngay từ đầu, khiến ren dễ bị trượt hoặc chân kích ren nông nhanh hơn sau vài lần sử dụng.
- Thao tác sai kỹ thuật: Điều chỉnh độ cao khi chân kích đang chịu tải nặng hoặc vặn con tán quá nhanh, quá mạnh cũng làm hỏng cấu trúc ren.
Rủi ro khôn lường từ chân kích ren nông, mòn
Rủi ro lớn nhất khi sử dụng chân kích ren nông là sự mất an toàn tuyệt đối.
- Trượt ren đột ngột: Khi ren bị mòn đến một mức độ nhất định, khả năng chịu tải của nó giảm xuống dưới mức an toàn. Trong điều kiện chịu tải nặng (như khi đổ bê tông), ren có thể bị trượt hoặc bung ra khỏi con tán bất ngờ, gây mất ổn định cục bộ và dẫn đến sập giàn giáo.
- Giảm khả năng chịu tải an toàn: Ngay cả khi chưa trượt, chân kích ren nông cũng làm giảm nghiêm trọng khả năng chịu tải an toàn (SWL – Safe Working Load) của hệ thống. Bề mặt tiếp xúc giữa ren và con tán ít đi, áp lực tập trung cao hơn, dễ gây biến dạng uốn cong cho thân kích.
- Sai lệch độ cao: Việc điều chỉnh cao độ trở nên khó khăn và không chính xác, ảnh hưởng đến độ phẳng và cao độ thiết kế của sàn bê tông.
=>>> Xem thêm: Chân Kích Giàn Giáo – Phân Loại, Kích Thước, Giá & Cách Chọn
Khi nào nên sửa chữa chân kích ren nông?
Việc sửa chữa chỉ nên được xem xét khi tình trạng chân kích ren nông còn nhẹ và chỉ giới hạn ở một số bộ phận có thể thay thế.
Trường hợp có thể sửa chữa
- Con tán bị mòn, ren trên ống kích còn tốt: Nếu chỉ có con tán (đai ốc điều chỉnh) bị mòn hoặc nứt do ma sát và điều chỉnh, nhưng phần ren trên thân ống kích vẫn còn rõ nét và đủ chiều sâu (thường trên 1.5mm), bạn có thể chỉ cần thay thế con tán. Con tán đúc chất lượng cao sẽ tương thích và khôi phục khả năng chịu tải.
- Ren bị bẩn hoặc kẹt: Nếu hiện tượng ren nông là do bụi bẩn, xi măng khô bám đầy, khiến con tán không ăn khớp hoàn toàn, việc vệ sinh kỹ lưỡng bằng chổi thép và tra dầu bôi trơn chuyên dụng có thể giải quyết vấn đề.
- Hư hỏng không liên quan đến ren: Nếu chân kích bị cong đế, hoặc ống rỗng bên trên bị móp méo nhẹ do va đập nhưng phần ren hoàn toàn nguyên vẹn, việc nắn chỉnh lại đế hoặc ống có thể được chấp nhận.
Phương pháp sửa chữa phổ biến
- Thay con tán (tán kích): Đơn giản, hiệu quả và chi phí thấp nếu con tán là nguyên nhân chính.
- Gia công lại ren (không khuyến nghị): Một số xưởng cơ khí cố gắng hàn đắp và tiện lại ren. Tuy nhiên, việc này làm thay đổi cấu trúc vật liệu thép gốc, có thể làm giảm giới hạn chảy và độ bền của thép, khiến chân kích kém an toàn hơn. Phương pháp này chỉ nên áp dụng cho các kích không chịu tải trọng lớn.
=>>> Xem thêm: Chân Kích Bằng D34 – Giải Pháp Cho Hệ Giàn Giáo Cao Tầng
Khi nào cần thay mới dứt khoát chân kích ren nông?
An toàn là yếu tố không thể đánh đổi. Khi chân kích ren nông đến mức độ nghiêm trọng, việc thay mới là bắt buộc.
Dấu hiệu bắt buộc phải thay thế
- Ren bị mòn quá 50%: Khi chiều sâu ren giảm xuống quá nửa so với ren ban đầu (thường là dưới 1.0 mm), khả năng chịu tải đã bị suy giảm đáng kể. Đây là lúc cần loại bỏ ngay lập tức.
- Ren bị trượt hoặc nhảy bước: Hiện tượng con tán bị trượt lên hoặc xuống trên thân kích khi đang điều chỉnh hoặc đang chịu tải nhẹ là dấu hiệu rõ ràng cho thấy ren không còn khả năng ăn khớp an toàn.
- Thân kích bị cong, uốn: Nếu thân ống kích (đặc biệt là ống có ren) đã bị cong, biến dạng do quá tải, việc này ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng chịu nén dọc trục, chân kích ren nông không còn là vấn đề duy nhất, mà là tổng thể cấu trúc đã yếu đi.
- Rỉ sét ăn sâu vào thân kích: Rỉ sét làm giảm tiết diện chịu lực của thép. Nếu rỉ sét đã ăn sâu vào ren và thân ống, khả năng chịu lực nén đã bị giảm nghiêm trọng.
=>>> Xem thêm: Trọng lượng chân kích: Tiêu chí quan trọng khi mua sắm giàn giáo
Phân tích chi phí: Thay mới so với rủi ro
Chi phí thay mới chân kích ren nông bằng sản phẩm chất lượng cao có thể cao hơn chi phí sửa chữa, nhưng xét về lâu dài, nó mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt:
- Giảm thiểu rủi ro tai nạn: Một vụ tai nạn lao động do sập giàn giáo không chỉ gây thiệt hại về người mà còn dẫn đến đình chỉ công trình, phạt hành chính, và tổn hại uy tín thương hiệu. Chi phí này lớn hơn rất nhiều lần so với chi phí mua mới chân kích.
- Tăng hiệu suất tái sử dụng: Chân kích mới, chất lượng cao có tuổi thọ dài hơn và ít hỏng hóc trong quá trình sử dụng, tối ưu hóa tổng chi phí sử dụng theo thời gian.
- Đảm bảo chất lượng: Chỉ chân kích đạt chuẩn mới đảm bảo độ chính xác cao về cao độ, giúp quá trình đổ bê tông đạt chất lượng tốt nhất.
Không nên cố gắng sửa chữa các loại chân kích ren nông đã bị mòn quá mức. Bộ phận ren là cơ cấu chịu lực chính, bất kỳ sự sửa chữa không đạt chuẩn nào cũng là đánh cược với an toàn. Luôn ưu tiên thay thế bằng chân kích mới, có nguồn gốc rõ ràng, đạt chuẩn độ dày ren và vật liệu thép Q235.
Giải pháp phòng ngừa hiện tượng chân kích ren nông
Để kéo dài tuổi thọ của chân kích và tránh phải đối mặt với quyết định sửa chữa hay thay mới, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa.
- Sử dụng đúng tải trọng: Luôn tính toán và tuân thủ tải trọng tối đa được khuyến nghị của nhà sản xuất. Không kéo dài chân kích vượt quá giới hạn an toàn (thường chỉ nên điều chỉnh trong khoảng 300-350 mm đối với kích 500 mm).
- Bảo trì định kỳ: Vệ sinh ngay sau khi sử dụng để loại bỏ vữa và xi măng. Tra dầu mỡ công nghiệp (hoặc mỡ bò) vào ren và con tán định kỳ (3 tháng/lần) để giảm ma sát, tránh kẹt và làm chậm quá trình mòn.
- Lưu kho đúng cách: Lưu trữ chân kích ở nơi khô ráo, tránh tiếp xúc trực tiếp với mặt đất ẩm để ngăn chặn rỉ sét.
=>>> Xem thêm: Cách sử dụng kích tăng U cho giàn giáo có đầu đúng chuẩn
Kết luận
Việc sửa chữa chân kích ren nông chỉ nên giới hạn ở những hư hỏng nhỏ, dễ khắc phục và không liên quan trực tiếp đến ren chịu lực. Tuy nhiên, khi chân kích ren nông đã rõ rệt, đặc biệt là phần ren trên thân ống đã mòn quá mức an toàn, quyết định thay thế mới là hành động bắt buộc, thể hiện sự chuyên nghiệp và cam kết về an toàn của nhà thầu.
Hãy xem việc thay mới là khoản đầu tư cần thiết để bảo vệ sinh mạng người lao động và chất lượng công trình, chứ không phải là một khoản chi phí lãng phí.
CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ XÂY DỰNG QUANG MINH HƯNG
MST: 1101916231
Địa chỉ: Số 339A, đường Mỹ Hạnh, ấp Chánh, xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, Việt Nam
Điện thoại: 0908 057 729
Website: quangminhhung.com
Email: quangminhhung.co@gmail.com
