5 Sai lầm phổ biến khi dùng khóa giàn giáo

Khóa giàn giáo (còn gọi là cùm giàn giáo) là phụ kiện liên kết cực kỳ quan trọng, có vai trò kết nối các ống thép độc lập trong hệ thống giàn giáo ống tuýp, đặc biệt là giàn giáo bao che hoặc giàn giáo nêm. Mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng việc dùng khóa giàn giáo sai kỹ thuật lại là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự cố sập giàn giáo, gây nguy hiểm khôn lường cho công nhân và công trình.

Việc nhận diện và khắc phục 5 sai lầm phổ biến dưới đây sẽ giúp nhà thầu tăng cường độ an toàn và ổn định kết cấu của hệ thống giàn giáo.

Nội dung chính

1 Sai lầm 1: Dùng khóa giàn giáo sai loại cho mục đích liên kết
2 Sai lầm 2: Siết bu-lông không đủ lực hoặc quá lực
3 Sai lầm 3: Bỏ qua kiểm tra chất lượng và vệ sinh khóa
4 Sai lầm 4: Bố trí giằng chéo không đầy đủ và không hợp lý
5 Sai lầm 5: Dùng khóa giàn giáo cũ, mới lẫn lộn trong hệ chịu lực

Sai lầm 1: Dùng khóa giàn giáo sai loại cho mục đích liên kết

Khóa giàn giáo được chia thành hai loại chính, mỗi loại có mục đích và khả năng chịu lực khác nhau. Việc dùng sai loại khóa giàn giáo là lỗi kỹ thuật phổ biến nhất.

Khóa xoay: Loại khóa này cho phép liên kết hai ống thép giàn giáo với nhau tại bất kỳ góc độ nào. Thường dùng để lắp các thanh giằng chéo, thanh chống xiên hoặc các thanh giằng phụ không vuông góc, tăng cường sự ổn định tổng thể của giàn giáo.
Khóa tĩnh: Loại khóa này chỉ cho phép liên kết hai ống thép cố định tại một góc $90^\circ$ . Bắt buộc phải dùng để liên kết các thanh giằng ngang và giằng dọc vuông góc với cột đứng, vì loại này có khả năng chịu tải và chống trượt dọc trục tốt hơn nhiều so với khóa xoay.

Việc dùng khóa giàn giáo xoay để liên kết các thanh giằng ngang cố định sẽ làm giảm nghiêm trọng khả năng chống trượt dọc trục của giàn giáo, dẫn đến hiện tượng lún cục bộ hoặc sập giàn giáo khi chịu tải nặng.

=>>> Xem thêm: Các Loại Cùm Khóa Giáo Thông Dụng

Sai lầm 2: Siết bu-lông không đủ lực hoặc quá lực

Lực siết của bu-lông trên khóa giàn giáo là yếu tố quyết định khả năng chịu lực ma sát và chống trượt của khóa.

Cùm khóa giàn giáo — Siết bu lông vừa phải để đảm bảo an toàn

Siết không đủ lực: Đây là sai lầm phổ biến do công nhân làm việc nhanh hoặc thiếu kiểm tra.

Khi lực siết không đủ, khóa không tạo ra đủ ma sát với bề mặt ống thép.
Dưới tác động của tải trọng, rung động từ máy móc hoặc gió, các thanh giằng dễ dàng bị trượt khỏi vị trí, làm mất ổn định hệ thống.

Siết quá lực: Mặc dù ít phổ biến hơn nhưng cũng gây nguy hiểm.

Siết quá mạnh làm biến dạng bu-lông, đai ốc hoặc làm hỏng thân khóa.
Việc này làm giảm tuổi thọ của khóa và làm tăng nguy cơ khóa bị nứt, gãy bất ngờ khi chịu tải.

Cần có quy định về lực siết tiêu chuẩn (thường từ $50 \text{ Nm}$ đến $60 \text{ Nm}$ ) và sử dụng cờ lê lực để kiểm tra ngẫu nhiên, đảm bảo lực siết đồng đều trên toàn bộ hệ thống.

=>>> Xem thêm: Khóa giàn giáo | Phụ kiện không thể thiếu cho hệ giàn giáo

Sai lầm 3: Bỏ qua kiểm tra chất lượng và vệ sinh khóa

Nhiều nhà thầu chỉ tập trung kiểm tra ống thép mà bỏ qua việc kiểm tra chất lượng của khóa giàn giáo, dẫn đến việc dùng khóa giàn giáo bị giảm hiệu suất.

Sử dụng khóa rỉ sét hoặc biến dạng: Khóa giàn giáo làm từ thép hoặc gang dễ bị rỉ sét sau nhiều lần tiếp xúc với mưa và xi măng.

Rỉ sét làm giảm tiết diện chịu lực của khóa.
Khóa bị biến dạng, nứt tại các mối hàn hoặc thân khóa sẽ không thể tạo ra lực siết đủ mạnh và có nguy cơ bị gãy trong khi sử dụng.

Không vệ sinh định kỳ: Cát, xi măng và sơn bám vào ren và bu-lông.

Điều này làm tăng ma sát khi siết, khiến công nhân khó cảm nhận được lực siết thực tế.
Bụi bẩn làm giảm hiệu suất của lớp ren, dẫn đến việc bu-lông bị lỏng ra trong quá trình sử dụng.

Trước khi lắp đặt, tất cả các khóa cần được kiểm tra bằng mắt thường. Các khóa bị rỉ sét nặng hoặc biến dạng phải được loại bỏ. Bu-lông và ren cần được bôi trơn nhẹ nhàng để đảm bảo lực siết chính xác.

=>>> Xem thêm: Cách xử lý Cùm Khóa Giàn Giáo rỉ sét, khó tháo

Sai lầm 4: Bố trí giằng chéo không đầy đủ và không hợp lý

Mục đích chính của việc dùng khóa giàn giáo là tạo nên một hệ lưới kết cấu tam giác vững chắc. Sai lầm này làm giảm khả năng chống lại lực ngang của hệ thống.

Thiếu giằng chéo: Nhiều công trình tiết kiệm chi phí bằng cách giảm số lượng giằng chéo.

Giằng chéo đóng vai trò chống biến dạng ngang và chống lật cho giàn giáo.
Thiếu giằng chéo, đặc biệt ở các góc và biên, khiến giàn giáo dễ bị đổ khi có lực gió mạnh hoặc va chạm ngang.

Bố trí giằng chéo không đồng bộ: Giằng chéo phải được lắp đặt liên tục trên toàn bộ chiều cao và chiều dài của giàn giáo. Nếu giằng chéo bị ngắt quãng, hoặc chỉ lắp đặt ở một mặt duy nhất, hệ thống sẽ bị yếu đi đáng kể ở các vị trí không được gia cố.

Giằng chéo nên được lắp đặt cách nhau không quá 8 mét theo chiều dài và không quá 4 tầng theo chiều cao, đồng thời phải tạo thành hình chữ ‘X’ hoặc ‘V’ trên mặt đứng.

=>>> Xem thêm: CÁC BƯỚC LẮP DỰNG GIÀN GIÁO AN TOÀN

Sai lầm 5: Dùng khóa giàn giáo cũ, mới lẫn lộn trong hệ chịu lực

Trong các dự án lớn, nhà thầu thường tái sử dụng và bổ sung khóa giàn giáo mới. Việc trộn lẫn khóa mới và khóa cũ trong cùng một hệ thống chịu lực là sai lầm nghiêm trọng.

Chênh lệch khả năng chịu tải: Khóa cũ đã qua nhiều lần sử dụng có thể bị mòn, rạn nứt hoặc rỉ sét, làm giảm khả năng chịu lực.
Lực siết không đồng đều: Khóa mới có ren chuẩn và dễ siết chặt, trong khi khóa cũ có thể bị kẹt hoặc mòn ren, dẫn đến sự chênh lệch lớn về lực siết giữa các điểm liên kết.
Nguyên tắc kỹ thuật: Khi dùng khóa giàn giáo để chống đỡ, cần ưu tiên sử dụng khóa có chất lượng và tình trạng đồng đều. Khóa cũ hoặc khóa có chất lượng thấp chỉ nên sử dụng cho các liên kết bao che không chịu tải trọng lớn.

Việc dùng khóa giàn giáo đúng kỹ thuật là bước cuối cùng và quan trọng nhất để đảm bảo an toàn cho hệ thống giàn giáo. Việc tránh 5 sai lầm phổ biến trên – từ việc chọn đúng loại khóa, siết đủ lực, đến kiểm tra chất lượng và bố trí giằng chéo hợp lý – sẽ giúp nhà thầu xây dựng một môi trường làm việc an toàn, vững chắc và chuyên nghiệp.

=>>> Xem thêm: Bán Giàn Giáo Mới 100% – Giá Tại Xưởng, Không Qua Trung Gian